OPHTHALMOTILAPIA BOOPS

(BOULENGER ,1901 TILAPIA BOOPS)

Ophthalmotilapia boops należy do endemicznego gatunku występującego w jeziorze

Tanganika. Strefy występowania tego gatunku to okolice takich miejscowości jak : Utinta, Kapemba, Korongwe, Karia, Kirando, Kipili, Ulwile, Kisambla, Namansi, Msambu, Nkansi,

Wampembe,Isinga,Mpimbwe a także wyspy : Nkondwe, Kerenge, Mvuna, Ulwile, Isinga, czyli południowo -wschodnie wybrzeża Tanzanii. Są to rejony o dnie piaszczystym /po drobny żwirek/, w których dominują wielkie kamienie, lub ich stosy.

Wartości chemiczne wody :
– pH 8-9
– Twardość do 18 dH
-Temperatura 24-28 stopni C

 

Głębokości na jakich ryba występuje są trudne do określenia, biorąc pod uwagę, że są to ryby planktonożerne /możemy przyjąć do 20m/, a do rozrodu samce wykorzystują dno /w miejscach występowania głębokość sięga nawet do 250m/.

Zdjęcie przedstawia dno jednego z miejsc występowania Ophthalmotilapia boops

Mapa pokazująca strefy występowania Ophthalmotilapia boops

Ubarwienie i różnice płciowe :

Samce dorastają od 15 do 18cm , samice do 13-14 cm. Samice są koloru od jasno-

srebrnego do szaro-srebrnego z metalicznym połyskiem. U samców, w zależności od formy lokalnej w okresie dojrzałym dominującym kolorem są odcienie od bardzo ciemnego buraczka po czerń z widocznymi wyraźnie pasami /plamami/ w odcieniach do jasno szarego po ciemny błękit /metaliczny/. Lokalizacja tych plam może być bardzo różna, ale przeważa ona w rybie od górnej części głowy po nasady płetw grzbietowych i do płetw ogonowych, może się zaczynać również u nasady płetwy grzbietowej lub w środku wysokości ryby. Plamy mogą występować na 2/3 powierzchni płetwy ogonowej lub wcale. Ryby będące w dużym stresie przybierają kolor ciemno srebrny z szarymi plamami .

Wybarwianie samców następuje do 16 miesiąca życia i w czasie tego okresu może ono przybierać różne formy ułożenia plam, stąd też niejednokrotne problemy z niedojrzałą jeszcze rybą w rozpoznaniu formy lokalnej .

Samce mają znacznie dłuższe płetwy brzuszne zakończone żółtymi plamami /atrapy jajowe/. Płetwa ogonowa u samców ma wyraźnie bardziej zakończenia w szpic. Płetwa odbytowa u dorosłych samców zakończona bardziej ostro. Ostrzejsze jest zakończenie także płetw grzbietowych u samców .

W zależności od miejsca występowania i wybarwienia samców zostały przyjęte

nazwy lokalne, jakimi posługują się często firmy oferujące tę rybę do sprzedaży. Najbardziej znane formy to „Mpimbwe” oraz „Kipili”. Jeśli do nazwy lokalnej dodamy charakterystykę ubarwienia samca z tego regionu /np. przewaga ubarwienia na głowie / otrzymamy pełne wyjaśnienie nazw używanych w handlu.

Zdjęcie wybarwionego już samca

na pierwszym planie samica

Akwarium :

Ophthalmotilapia boops jest rybą, która wymaga sporego stada /polecam minimum 10 sztuk/. Zalecany zbiornik to min. 400litrów. Dno piaskowo-żwirowe, z dużą ilością kamieni. Dobrze gdy jest to akwarium jednogatunkowe. Polecam także nabywać ryby jak najmłodsze ze względu na różnorodne zachowanie się stada i pojedynczych samców w zależności od wieku ryby.

Do 6-8 miesiąca życia, bez względu na płeć zauważamy przepiękne zachowanie stadne (ławica) ryb, tak rzadko obserwowane u ryb słodkowodnych. Cała populacja naszych młodych oftalmotilapii pływa w jednej zwartej grupie. Także ze względu na dużą płochliwość reakcje stada są przepiękne. Podobnie u dorosłychosobników – w razie dużego zagrożenia widzimy efekt zbijania się ryb w ławice.

W miarę dojrzewania samce, które dorosły płciowo oddzielają się od stada i

wybierając miejsce pomiędzy kamieniami, budują zagłębienia w piachu /żwirze / w celu przywabienia samicy.

W ławicy pozostają samice oraz niedojrzale jeszcze płciowo osobniki.

W akwarium możemy zaobserwować efekt budowania dołków przez kilka samców, ale dominujący samiec nie dopuszcza do odbywania przez nich tarła.

Na zdjęciu dwa samce na pierwszym planie jeszcze nie wybarwiony młody osobnik

Chcąc zaobserwować tarło kilku samców musimy tak urządzić zbiornik, by posiadał

on podzielone sektory z których samce nie będą się widzieć. Tarło odbywa się w zagłębieniu w dnie, które przygotował samiec .

Zaobserwowałem, że samiec ma tendencję do wywabiania samicy ze stada celem odbycia tarła. Wtedy też obserwujemy całą gamę kolorów reklamującego się osobnika oraz przepiękne efekty ,,tańczenia” samca przed samicą. Samo tarło przebiega bardzo szybko /około 2-5 minut /. Samica składa ziarna ikry w dołku wykopanym przez samca, poczym zbiera je do pyska. W czasie zbierania samiec podstawia atrapy jajowe samicy, która pociągając za nie wymusza wydzielenie nasienia przez samca /następuje zapłodnienie/.

Samica może złożyć do 40 ziaren ikry .

Czas inkubacji ( noszenia ) przez samicę trwa od 18 do 26 dni .

Idealnymi pokarmami dla Ophthalmotilapia boops są wszystkie formy mrożonego

planktonu /moje najbardziej cenią artemię oraz oczlika /. Jeśli przegłodzimy ryby to szybko zaobserwujemy efekt stadnego skubania przez ryby form glonowych w naszym zbiorniku.

Uwagi :

Ophthalmotilapia boops należy do ryb bardzo wrażliwych na warunki w akwarium. Nie polecam tych ryb dla akwarystów początkujących, oraz dla tych, którzy lubią często dokonywać zmiany wystroju w akwarium .Ryba w naturze zasiedla wolne tonie wodne (kontakt z dnem tylko dla celów rozrodczych), więc trzymanie jej z jakimikolwiek innymi gatunkami doprowadza do dużej płochliwości i stresu.

Ophthalmotilapia boops należy do ryb o bardzo szybkiej przemianie materii, w warunkach naturalnych żerowanie trwa prawdopodobnie cały czas. W akwarium możemy zaobserwować małe zainteresowanie ryb pokarmem. Ryby te wymagają karmienia małymi porcjami kilka razy dziennie .

Jacek Krawczyk

źródła :

Royal Museum of Central Africa, Tervuren, Belgium
internet
-http://www.aiconline.it/spaziosoci/foto/tanganica
-http://www.ciklid.se/medlemsbilder_visa_bild.
-http://projects.bebif.be/enbi/albertinerift/fish/
-http://www.cichliden.net/HTML/Artenteil